Le Marche is een prachtige regio in Midden-Italië, bekend om zijn afwisselende landschap van glooiende heuvels, met aan de ene kant de Apennijnen en aan de andere de Adriatische zee. Een streek die vooral rust uitstraalt, met kronkelende landwegen die de vele middeleeuwse dorpen verbinden. Waar je heerlijke streekgerechten kunt proeven, maar wist je dat Le Marche ook een uitstekende wijnregio is? Vind je het leuk om deze wijnen te ontdekken? Lees dan vooral verder.

B&B midden in het wijngebied

Onze bed and breakfast Casa dei Colli, bevindt zich midden in het wijngebied van de bekendste witte wijn uit de regio, Verdicchio dei castelli di Jesi. In dit artikel vertellen we je meer over deze én een aantal andere wijnen uit deze regio. We pretenderen geen echte wijnkenners te zijn, maar we zijn wel enorme wijngenieters!

Onze eerste kennismaking met deze knisperfrisse Verdicchio-wijn, was tijdens onze zomervakantie in deze regio. We kwamen, na een lange dag rijden, aan bij een klein plaatsje net boven de kustplaats Grottamare. We ploften neer op een terrasje bij een strandtentje en bestelden witte wijn. Of we een Verdicchio wilden, werd er gevraagd. Ja hoor, doe maar, we hadden echt geen idee. Er kwamen twee mooie glazen op tafel, schaaltjes met typisch Italiaanse snackjes werden erbij geserveerd. Met de voetjes in het zand, de warmte van de avondzon op onze huid, een lichte zeebries en Italiaans geklets om ons heen, namen we een eerste slok en waren we direct verkocht.

Wijnproductie in Le Marche

Hoewel Le Marche nog niet zo bekend is als andere Italiaanse wijnregio’s zoals Toscane of Piemonte met hun Chianti- en Barolo-wijnen, heeft het wel een rijke wijnbouwgeschiedenis, die teruggaat naar 500 jaar voor Christus, toen de Etrusken er al wijnstokken plantten. Het klimaat is mediterraan, met warme zomers en milde winters, wat zorgt voor ideale omstandigheden voor wijnbouw. De Verdicchio en Lacrima zijn druivenrassen die je uitsluitend in deze regio tegenkomt. Daarnaast komen er een aantal rassen oorspronkelijk uit deze regio, zoals de Montepulciano, Pecorino en Passerina en worden er ook andere rassen verbouwd, zoals de Sangiovese en Trebbiano. Al deze druivensoorten worden gebruikt om er van fruitige witte wijnen tot volle rode wijnen van te maken. Ook de sprankelende mousserende wijnen van bovenstaande druivenrassen zijn voortreffelijk. Daarnaast produceren veel wijnhuizen ook frisse rosés, delicate dessertwijnen en een authentieke kersenwijn.  

Volgens de officiële website van de regio Marche, zijn er meer dan 2000 wijnmakers in de regio. Zij produceren een breed scala aan wijnen, waaronder de Verdicchio, Pecorino, Rosso Conero en Lacrima di Morro d’Alba. Deze wijnmakers variëren van kleine familiebedrijven tot grote wijnproducenten.   

Elk wijnhuis heeft zijn eigen historie en productiemethode. Naast reguliere wijnbouw, maken steeds meer wijnboeren de overstap naar biologische- en biodynamische wijnbouw om zo duurzamere wijnen te produceren en de kwaliteit van de bodem en het milieu te behouden. Er zijn ook wijnhuizen die zich specialiseren in natuurwijnen.

In verhouding tot andere Italiaanse regio’s, wordt er minder wijn uit deze regio geëxporteerd. Echter, de laatste jaren krijgen deze wijnen meer bekendheid en waardering. Er zijn er steeds meer wijnhuizen uit Le Marche op de internationale wijnbeurzen te vinden, zoals Vinitaly en Prowein.  De wijnen uit deze regio worden steeds vaker onderscheiden met een van de belangrijkste wijnprijzen van Italië;  Tre Bicchieri van Gambero Rosso.

Ook bij veel wijnen uit deze regio vind je de categorieën,  classico, superiore en riserva. Zij onderscheiden zich door verschillende vereiste kwaliteitsnormen en productiemethoden. De term classico geeft bijvoorbeeld aan dat er uitsluitend druiven uit het oorspronkelijke gebied worden gebruikt,  superiore heeft een iets hoger alcoholpercentage en riserva heeft de langste rijping.

Er zijn in Italië speciale kwaliteitslabels, zoals IGP, DOC en DOCG. Deze keurmerken mogen pas worden gebruikt als de wijn aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Ze worden met name gecontroleerd op oorsprong, productiezone en maximale druivenopbrengst per wijnstok per hectare met een maximale wijnopbrengst. Er wordt onder meer gelet op het percentage van bepaalde druivenvariëteiten en de geografische herkomst. Le Marche kent 15 DOC en 5 DOCG gebieden, maar dat wil zeker niet zeggen dat wijnen, die niet voorzien zijn van een van deze labels, niet lekker zouden zijn. Ervaar het vooral zelf.

Witte wijnen uit Le Marche

We beginnen met onze favoriete witte, maar ook de andere witte wijnen zijn zeker de moeite waard. 

Verdicchio dei castelli di Jesi

Verdicchio is de bekendste witte wijn uit de regio, waarvan Verdicchio dei castelli di Jesi zelfs een van de meest bekende witte wijnen van Italië is. De wijnen uit dit specifieke gebied van 22 gemeenten rondom de stad Jesi, dragen het kwaliteitslabel DOC en de riserva DOCG. Het gebied heeft een lange geschiedenis van wijnbouw, die teruggaat tot de Romeinse tijd. De druif komt oorspronkelijk waarschijnlijk vanuit de regio Veneto, die bekend staat om bijvoorbeeld de Prosecco- en Amarone-wijnen.

De Verdicchio druiven gedijen goed op de heuvels rondom Jesi. Het gebied kenmerkt zich door een kalkrijke kleibodem, veel zonlicht en een verkoelende zeebries. Deze omstandigheden geven de wijn zijn karakteristieke frisheid en minerale tonen.

De naam Verdicchio komt van het Italiaanse woord ‘verde’, dat ‘groen’ betekent, omdat de druiven in een vroeg stadium van rijping een groene kleur hebben. Het woord ‘castelli’ betekent ‘kastelen’ en verwijst naar de vele middeleeuwse kastelen en vestingwerken in de omgeving van de stad Jesi, waar de wijn wordt geproduceerd. De wijn werd ooit bekend door zijn karakteristieke amfoorvormige fles, die in het de midden van de jaren vijftig werd geïntroduceerd. Tegenwoordig worden de meeste Verdicchio-wijnen weer in reguliere flessen gebotteld.

De ligging van de wijngaarden in verschillende windrichtingen, het klimaat en de verschillende productiemethoden van de wijnhuizen, geven elke Verdicchio een eigen karakter. Er zit niets anders op dan er meerdere te proeven om te ontdekken welke jouw favoriet is.   

Verdicchio dei castelli di Jesi is een witte wijn met een frisse, fruitige smaak,  een subtiele mineraliteit en een kenmerkend bittertje. Het is een uitstekende keuze bij diverse gerechten, zoals zeevruchten, salades en pasta met lichte sauzen en bovendien een heerlijke wijn om te drinken op een zonnige dag op het terras. Onze gasten zijn altijd aangenaam verrast over de smaak van deze wijn, wanneer wij ze bij aankomst een glas serveren.

Verdicchio di Matelica

Naast de Verdicchio dei castelli di Jesi, is er ook de Verdicchio di Matelica. De wijngaarden rond het plaatsje Matelica, waar deze wijn geproduceerd wordt, liggen meer landinwaarts en iets zuidelijker, waardoor deze Verdicchio meer mineralen en zuren bevat.

Pecorino

Hoewel de naam doet denken aan de bekende Italiaanse kaas, is Pecorino ook een druivenras. De naam komt van ‘pecora’ dat ‘schaap’ betekent. Rond 1900 leek dit ras bijna verdwenen, maar door wijnmaker Guido Cocci Grifoni weer nieuw leven ingeblazen. De druif staat bekend om zijn rijke aroma’s en volle smaak.  Pecorino-wijnen hebben een strogele kleur en aroma’s van exotisch fruit, citroen, perzik en acaciabloemen. De smaak wordt complexer, wanneer de wijn 2 tot 5 jaar wordt bewaard.  Bekende Pecorino wijnen zijn Pecorino Terre di Chieti IGT en Offida Pecorino DOCG.

Passerina

Passerina is een druivenras, dat zijn oorsprong vindt langs de Adriatische kust. De wijn heeft een bleke gele kleur en aroma’s van citrus, perzik en witte bloemen. Passerina-wijnen hebben een frisse zuurgraad en een zachte smaak, ze zijn daarom perfect als aperitief of bij lichte vis- of gevogeltegerechten.

Bianchello

Bianchello del Metauro DOC is de bekendste wijn die gemaakt wordt van de Biancame druif. Deze komt het meest voor in het noorden van Le Marche en de erboven gelegen regio Emilia Romagna. Bianchello is lichtgeel van kleur, met een delicate, frisse, bloemige smaak van perzik en peer.  

Falerio

De DOC-regio Falerio beslaat bijna het hele gebied van de zuidmarchigiaanse provincies Ascoli Piceno en Fermo. Sinds 1300 worden de inheemse druiven Passerina, Pecorino en Trebbiano al gebruikt voor de Falerio wijnen. Met name de Pecorino druif zorgt voor het uitgesproken karakter van deze wijn. De wijnen kenmerken zich door een lichtgele tot groene kleur en de geur en smaak van groene appels en bloesem. De wijnen staan erom bekend dat ze voortreffelijk samengaan met visgerechten.

Rode wijnen uit Le Marche

Nu je kennis hebt gemaakt met de witte wijnen, stellen we je ook graag een aantal rode wijnen uit de regio voor.

Lacrima di Morro d’Alba

Lacrima is een rode druivensoort die bijna was uitgestorven. Deze wordt nu uitsluitend rond het stadje Morro d’Alba verbouwd. ‘Lacrima’ betekent letterlijk ’traan’ in het Italiaans. De druiven hebben een dunne schil en zijn zeer gevoelig voor parasieten en mijten, waardoor de productie van Lacrima een uitdaging kan zijn. Bij het rijpen barst de dunne schil en loopt het sap als tranen over de druif.  Het resultaat is een wijn met een unieke smaak en geur die je niet snel zult vergeten.

Lacrima is een intense, aromatische wijn, met een diepe robijnrode kleur, met een fruitige neus van zwarte kersen, bosbessen en bramen, en een zachte, zoete smaak met tonen van chocolade en kruiden. De wijn bevat een lage zuurgraad en een lichte tannine, waardoor het een zeer toegankelijke wijn is. Perfect voor degenen die niet van zware rode wijnen houden. Lacrima is een uitstekende wijn om jong en koel te drinken. Een heerlijke wijn die goed samengaat met vlees, zoals wild en stoofgerechten en goed is te combineren met pittige pastasauzen, gegrilde groenten, salami, gorgonzola en een stukje goed gerijpte Pecorino (de kaas dus).

Rosso Piceno

Rosso Piceno is de meest geproduceerde rode wijn uit deze regio. Hij wordt gemaakt van een combinatie van de druiven Sangiovese en Montepulciano.

Regelmatig wordt het stadje Montepulciano in Toscane verward met de druif Montepulciano. Deze druif vind je volop in Abruzzo en de zuidelijkste provincie van Le Marche;  Ascoli Piceno, waar de oorspronkelijke Rosso Piceno-wijn vandaan komt. Deze wijn heeft een robijnrode kleur en een stevige, iets kruidige smaak met aroma’s van kersen en bessen. Deze wijn past perfect bij gegrild vlees en kruidige pastagerechten.

Rosso Conero

Rosso Conero is een rode wijn, die op kleine schaal wordt geproduceerd op de hellingen van de heuvels van het Conero-gebergte, langs de kust in de provincie Ancona. Door velen de beste rode wijn uit de steek genoemd. Voornamelijk gemaakt van de Montepulciano-druif, heeft deze wijn een diepe robijnrode kleur en een vlezige, krachtige smaak en een lange afdronk. De wijn heeft aroma’s van rijp rood fruit, zoals kersen en bramen en een aangename kruidige afdronk. Het is een perfecte match met gegrild vlees, wildgerechten, stevige pasta’s en oude kazen.

Passito en vino di visiola

Veel wijnhuizen maken ook hun eigen dessertwijn, passito, genaamd. Passito wordt gemaakt van gedroogde druiven met een weelderig zoete smaak.  Heerlijk om cantuccini (Italiaanse amandelkoekjes) in te dopen en te drinken bij allerlei desserts.

Een typische drank uit deze streek is ‘vino di visciola’, op basis van visciola, een wilde amarene-kers. Het wordt nog steeds gemaakt volgens oude recepten, die dateren uit de 19^e eeuw.  De combinatie van deze kersen met wijn en suiker, geven de drank geeft een lichtzoete, frisse kersensmaak. Bij veel restaurants hier in de omgeving komt er een flesje op tafel na de maaltijd. In het plaatsje Serra de Conti, vlakbij onze bed and breakfast, vind je Le Cantina del Cardinale, zie: cantinedelcardinale.. Zij maken de meest uiteenlopende lekkernijen met deze typische kersensoort.

Wijn proeven

Ben je nieuwsgierig geworden naar deze wijnen, dan wordt het tijd om ze ook te proeven. Wanneer je hier in Le Marche verblijft, wordt het met al die honderden wijnen best nog een uitdaging om ze allemaal te proberen. Wij doen aardig ons best, maar dat is ons ook nog steeds niet gelukt. Laat je niet ontmoedigen, grijp iedere mogelijkheid aan om er een aantal te proberen.

Rondleidingen bij wijnhuizen

Het allerleukst is natuurlijk om ze te proeven bij de wijnboer zelf. Je staat middenin de wijngaard en ziet waar de druiven groeien. Je loopt langs al die stalen en houten vaten en ruikt het ontstaan van de wijn. In onze omgeving zijn veel bedrijven, waar de wijnmakers vol trots vertellen over hun producten. Wij nemen onze gasten regelmatig mee voor een rondleiding en proeverij bij de familiebedrijven ‘Tenuta dell’Ugolino’ en ‘Tenute Priori e Galdelli’.

Tijdens de rondleiding vertellen de eigenaren over de familiegeschiedenis, de productiemethoden en is er natuurlijk volop mogelijkheid om het assortiment te proeven. Onze gasten ervaren het altijd als zeer gezellige uitjes en nemen vaak een paar flesjes mee voor thuis, om het vakantiegevoel nog langer vast te houden.  Lees meer op onze webpagina: proeven en beleven

Er zijn nog veel meer wijnhuizen die rondleidingen en, gedurende de zomermaanden, bijvoorbeeld diners in de wijngaard verzorgen. Je kunt er ook zo langsgaan. Je krijgt meestal wel een paar wijnen te proeven en misschien laten ze de wijngaard of -kelder even zien. Wij informeren je er graag over, wanneer je hier verblijft.

Je kunt hier mooie routes rijden, zoals bijvoorbeeld ‘La strada del Rosso Conero’, die je leiden over de landwegen met prachtige uitzichten over de wijngaarden, langs middeleeuwse dorpjes, wijnhuizen en andere bezienswaardigheden.  Een leuk artikel hierover, vind je op de Italië website Ciao tutti, zie: la-strada-del-rosso-conero

Restaurants

Wanneer je hier uit eten gaat, laat je dan adviseren welke wijn het best past bij het gekozen gerecht. Bij de restaurants hier in de omgeving, vind je veel wijnen van de lokale wijnhuizen op de wijnkaart (die trouwens niet veel duurder zijn, dan wanneer je ze bij het wijnhuis zelf koopt). Wij vinden het altijd leuk om zo weer een nieuw wijnhuis te leren kennen. Daarnaast (even tussen ons 😉), is de huiswijn van een kleine trattoria, die in een karafje voor een paar euro op tafel komt, vaak ook al erg lekker.

Bars, enoteca’s en wijnfeesten

In elk dorp hier, is wel een barretje te vinden, waar ze direct een lekkere Verdicchio uit de kast trekken, wanneer je een witte wijn bestelt. Wil je verschillende wijnen vergelijken, ga dan eens langs bij een van de vele enoteca’s. Daar kunnen ze je informeren over de verschillende wijnhuizen en hebben veel wijnen in hun assortiment die je per glas kunt drinken. Bij een aantal kun je ook heerlijk eten.

In het dorp Cupramontana, zo’n kwartiertje bij ons vandaan, vind je Enocupra, waar je wijnen uit de directe omgeving kunt proeven. Het is ondergebracht in de gewelfde kelders van het klooster van Santa Caterina. Aangrenzend vind je het wijnetikettenmuseum. Leuk om te bezoeken, want er is een privécollectie met tienduizenden wijnetiketten vanuit de gehele wereld (Musei in Grotta).

In datzelfde dorp, dat ook wel de hoofdstad van de Verdicchio wordt genoemd, wordt er in oktober het bijna oudste wijnfeest van heel Italië gevierd, het ‘Sagra dell’Uva’ en in de zomer ‘La Notte del Verdicchio’ georganiseerd. Diverse wijnhuizen uit de omgeving bieden hun wijnen aan. Er hangt een feestelijke sfeer in het oude plaatsje. Er zijn tal van optredens, veel lekkers te eten, dus een en al gezelligheid. Gedurende de rest van het jaar zijn er nog veel meer wijnfeesten in verschillende plaatsen in Le Marche, waarvan het grootste en meest bekende elk jaar plaatsvindt in het laatste weekend van mei: ‘Çantine Aperte’, wat letterlijk ‘Open Wijnkelders’ betekent.

Wanneer je dat weekend in de buurt bent, val je met je neus in de wijn, want je krijgt dan de kans om veel wijnhuizen in korte tijd te bezoeken. Er zijn speciale rondleidingen door de wijngaarden en wijnkelders en je kunt er heel veel wijnen ter plaatse proeven. Je koopt een speciaal wijnglas (in een zakje dat je om je nek kunt hangen) bij het eerste wijnhuis dat je bezoekt, vervolgens mag je, met datzelfde glas, langs bij alle wijnmakers, die aangesloten zijn bij het  ‘Movimento Turismo del Vino Marche’. Echt een unieke kans om veel nieuwe wijnen te ontdekken. Er is vaak live muziek en er staan kraampjes met lokale lekkernijen, zoals de beroemde ‘olive all’ascolana’, dat zijn gefrituurde olijven, gevuld met gekruid vlees.  Meer informatie vind je op: movimentoturismovino.it

Loopt het water (of de wijn) je al in de mond om al deze pareltjes te ontdekken? Ben je (nog) niet in de gelegenheid om deze kant op te komen, informeer dan eens bij je wijnhandelaar of neem eens een kijkje bij wijn en proeflokaal ‘Casa Fortezza’, zie: casafortezza. Hier verkopen ze wijnen van kleine wijnmakers, zoals bijvoorbeeld van de eerder genoemde Tenuta dell’Ugolino.

Ervaar het zelf

Tijdens die ene vakantie, rijdend door deze mooie regio met al die uitgestrekte wijngaarden, genoten we elke dag van die heerlijke wijnen. We besloten toen om zeker terug te komen. We hadden nog geen idee, dat we hier een paar jaar later, naar toe zouden verhuizen. Hier bij onze B&B in Mergo, genieten we dagelijks enorm van deze heerlijk rustige plek én drinken we graag een glas van een van deze streekwijnen op ons terras. Je bent van harte welkom om mee te genieten bij bed and breakfast Casa dei Colli.

Kijk gerust rond op de website en mocht je vragen hebben, neem dan contact op via het contactformulier, mail, telefoon of WhatsApp.

Wil je meer lezen over de regio, lees dan het blogartikel: Le Marche, de beste vakantietip

Salute! Frans en Carolien